Khi nói đến du lịch miền Tây, danh lam thắng cảnh ở Hà Tiên luôn được du khách nhắc đến với sự say mê bởi cảnh vật rất hữu tình, níu giữ biết bao bước chân lãng du khi có dịp ghé đến.
Hà Tiên từ lâu đã nổi tiếng là nơi có nhiều thắng cảnh đẹp, non nước hữu tình làm say lòng du khách tham quan.
Đã từng có những bài thơ rất nổi tiếng nói về những danh lam thắng cảnh ở Hà Tiên xưa kia mà bất cứ ai đến thăm Hà Tiên cũng không nên bỏ lỡ. Nổi bật nhất trong một hành trình khám phá Hà Tiên điểm tham quan không khi nào bị bỏ lỡ đó là thạch động Thôn Vân một tảng đá xanh khổng lồ cao 80m nằm trơ trọi giữa một vùng đất rộng. Đứng ở lưng chừng núi, bạn có thể phóng tầm mắt nhìn toàn cảnh thị xã Hà Tiên thơ mộng thu nhỏ, thấy các phum sóc của người Campuchia dọc biên giới ẩn hiện dưới chân đồi.
Bên trong thạch động
Thắng cảnh nằm bên quốc lộ 80 cách trung tâm thị xã Hà Tiên khoảng 3 – 4 km về hướng Bắc, trên đường đi cửa khẩu quốc tế Xà Xía.Núi có hình như một chiếc mũ lông của kỵ binh nước Anh, nên còn được người Pháp gọi là “Bonnet à poil”.
Đó là một khối đá vôi dựng đứng, có đường kính chân khoảng 45 m, cao 93 m so với mực nước biển. Từ dưới nhìn lên vách núi có nhiều thạch nhũ hình thù kỳ quái, trong đó có một thạch nhũ giống như bầu vú nước nhỏ giọt quanh năm như dòng sữa mẹ, người dân nơi đây gọi là bầu vú mẹ. Vượt qua một đoạn dốc đá, du khách có thể lên đến cửa động. Cửa động ở độ cao đến 50 m. Bên trên cửa động có đề ba chữ Tiên Sơn Động.
Phía ngoài thạch động
Bên trên cửa động có đề ba chữ Tiên Sơn Động.
Men theo những bậc thang khám phá thạch động.
Thạch Động này phát sanh một câu chuyện đời xưa huyền bí rất hay, tên Thạch Sanh Chém Chằng hay Thạch Sanh Lý Thông. Đây là một câu chuyện thường thấy ở các dân tộc Á Châu khác. Đó là câu chuyện chàng dũng sĩ nghèo và có tài được công chúa yêu thương, rốt cuộc được làm phò mã và lên ngôi Vua. Đó là tình bạn giữa một người chân thật và một người xảo trá v.v..
Từ trong hang có một ngách ăn thông lên trời, du khách ngước nhìn lên sẽ trông thấy một khoảng trời xanh trong vắt. Ngoài ra còn có một ngách hang khác ăn sâu xuống lòng đất, tương truyền thông ra tận bãi biển Mũi Nai. Có người đã thử thả xuống đó một trái dừa khắc dấu sau đó đón vớt được ở bãi biển này. Hai con đường được gọi là đường “lên trời” và đường xuống “âm phủ”.
Đường “lên trời” dành cho những ai thích du lịch mạo hiểm
Hiện nay, để đảm bảo an toàn, đường thông “âm phủ” đã bị lấp và tráng xi măng bằng phẳng, chỉ còn lại đường “lên trời” dành cho những ai thích du lịch mạo hiểm. Du khách men theo lối bậc thang nhỏ lên tầng trên nhìn ra bên ngoài hang động, thạch nhũ có hình đầu con đại bàng khổng lồ đang quặp một cô gái, tương truyền cô gái ấy là công chúa trong truyện cổ tích Thạch Sanh Lý Thông.