Moso thuộc ấp Ba Núi, xã Bình An, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang – cách thị xã Hà Tiên 27km về phía Tây Nam. Đây là một chòm núi đá vôi, cao nhất là núi Bãi Voi (148m), Mo So chỉ cao 31m. Moso (đá trắng) là tên đồng bào Khmer gọi chung cho những hang động ăn luồn nhau, có nhiều ngõ ngách trong núi, vách là đá vôi.
Mo So là một ngọn núi đá vôi được kiến tạo có nguồn gốc thuỷ tra thạch. Theo các nhà nghiên cứu khoa học, địa chất, những hang động ở đây được hình thành do bị xâm thực hàng triệu năm trước khi vùng đất này còn chìm dưới mực nước biển hơn 2 m. Dấu vết còn lại của nó là những ngấn nước ăn khuyết vào đá tạo ra những hang, hố có hình dáng lạ lùng, kỳ bí.
Đây cũng là ngọn núi đá vôi trong quần thể núi đá vôi vốn là đặc trưng của Kiên Lương và Hà Tiên (Kiên Giang), lừng danh cả nước với Chùa Hang – Hòn Phụ Tử, Hòn Chồng, Thạch Động, Đá Dựng…
Tuy không sánh bằng các danh lam thắng cảnh trên, nhưng Mo So vẫn là một danh thắng còn “trầm tích” đang chờ khách du lịch khám phá. Nhờ vậy mà đến với Mo So bạn sẽ đến với một thiên nhiên gần như hoang sơ, hấp dẫn, kỳ ảo.
Một trong những lối vào hang Mo So.
Hang động nơi này năm xưa bị vây chặt hằng tháng, lực lượng tấn công bên ngoài rất đông nhưng không thể xâm nhập được vào hang. Hơi cay, súng phun lửa bắn xịt vào, nhưng có điều rất đặc biệt là chỉ chừng một phút, lửa và hơi cay bị thổi ngược ra. Ấy là nhờ gió hút từ những lỗ, khe thông khí trên vách núi.
Trong hang có nước ngọt chảy ra từ các khe đá quanh năm nên lực lượng phòng thủ có thể chiến đấu lâu dài. Hồi ấy, có nhiều đơn vị quân giải phóng đóng trong hang Mo So như: quân y, hậu cần, tuyên huấn, thông tin…
Ngày nay, đường đến Mo So rất dễ đi nên có nhiều khách du lịch, tham quan tìm đến để ngoạn cảnh và tìm hiểu lịch sử. Đặc biệt, hiện nay, trong hang còn có các hàng quán bán đồ ẩm thực và nước giải khát phục vụ cho khách tham quan, hành hương. Khách có thể yêu cầu hướng dẫn viên là người địa phương dẫn dắt vào hang động để khám phá.
Với ánh sáng của đèn pin, đèn bóng trong hang được thắp sáng bởi một máy phát điện đặt ở bên ngoài chỉ hoạt động những khi có khách thuê. Khách sẽ có cảm giác như mình đi trong lòng đất với không khí ẩm ướt, mát lạnh. Thỉnh thoảng có vài con dơi đập cánh bay sàn sạt ngang mặt khiến du khách phải giật mình. Cuối cùng, sau khi đi ngoằn ngoèo trong bóng tối thâm u, bỗng ánh sáng bừng ra nơi cửa hang, ấy là bạn đã ra thung lũng Khỉ.
Buổi sáng khi nắng lên, du khách sẽ hít thở không khí trong lành với những làn gió mát dịu, tinh khôi, thổi liu riu từ biển về. Du khách có thể đi vòng ra phía sau núi Mo So để tiếp cận và tìm hiểu những sinh hoạt của bà con quanh vùng. Về đêm, nơi đây điện sáng trưng, đông vui, ấm cúng, du khách có thể ngồi lai rai trong hang động hoặc ngoài thung lũng tuỳ thích. Bạn sẽ cảm thấy mình như trở lại thời xa xưa giữa đất trời, núi non, hang động kỳ vĩ mang dáng vẻ thâm nghiêm, kỳ bí.
Một góc thung lũng Mo So
Phía đông Mo So là dải núi Bình An còn khá nhiều rừng, cư dân ở đây thỉnh thoảng gặp heo rừng, nai, trăn, rắn hổ chúa… Dọc theo dải Bình An là làng đánh cá Ba Trại, quần thể Khu du lịch Chùa Hang – Hòn Phụ Tử cũng ở gần đó.
Đến Mo So, khám phá những hang động bí ẩn trong lòng núi đá vôi, sẽ làm cho bạn có nhiều cảm xúc về cảnh quan và lịch sử của Mo So.